BRUKSELA

W ostatnich latach coraz większą wagę przykłada się do badania kompetencji kluczowych wśród młodzieży szkolnej. Kompetencje te – obejmujące m.in. umiejętność uczenia się, rozumowanie matematyczne, rozumienie czytanego tekstu, kompetencje cyfrowe, a także zdolności społeczne i obywatelskie – uznawane są za fundament przygotowania młodych ludzi do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym. Z tego względu w ramach Unii Europejskiej przeprowadzono szeroko zakrojone badania kompetencji kluczowych uczniów w wieku 14-15 lat, których wyniki stały się przedmiotem specjalistycznych szkoleń dla nauczycieli.

Cel szkolenia
Szkolenie zostało przygotowane z myślą o nauczycielach. Jego głównym celem było:

• zapoznanie uczestników z aktualnymi wynikami badań przeprowadzonych w krajach członkowskich UE,

• porównanie poziomu kompetencji kluczowych polskich uczniów z rówieśnikami z innych państw,

• wskazanie obszarów wymagających wsparcia i interwencji dydaktycznej,

• omówienie dobrych praktyk i strategii wdrażanych w różnych systemach edukacyjnych,

• rozwijanie świadomości w zakresie wpływu kompetencji kluczowych na przyszłość młodzieży na rynku pracy.

Podczas spotkania uczestnicy mieli możliwość zapoznania się z raportem zbiorczym, zawierającym dane statystyczne, analizy porównawcze oraz wnioski dotyczące mocnych i słabych stron uczniów w poszczególnych krajach. 

Dyskutowano m.in. o:

• znaczeniu czytania ze zrozumieniem jako podstawy do rozwijania pozostałych kompetencji,

• wyzwaniach związanych z nauką matematyki i nauk przyrodniczych,

• konieczności kształcenia kompetencji cyfrowych w szybko zmieniającym się świecie,

• roli szkoły w kształtowaniu postaw prospołecznych i obywatelskich.

Badania wykazały, że uczniowie z państw członkowskich UE osiągają zróżnicowane wyniki – niektóre kraje charakteryzują się wysokim poziomem kompetencji matematycznych i cyfrowych, inne natomiast wykazują szczególną siłę w kształceniu umiejętności językowych i społecznych. Polska młodzież plasuje się w średnich przedziałach, jednak widoczna jest potrzeba wzmożonego wsparcia w zakresie krytycznego myślenia, kreatywności oraz samodzielności w uczeniu się.

Eksperci podkreślali, że kompetencje kluczowe nie powinny być traktowane jako odrębny przedmiot, lecz jako zintegrowany element całego procesu dydaktycznego. Wdrażanie nowoczesnych metod nauczania, współpraca interdyscyplinarna oraz kształcenie nauczycieli z wykorzystania narzędi technologii cyfrowej (IT) w procesie dydaktycznym to kierunki, które mogą realnie wpłynąć na poprawę wyników polskich uczniów.

 

Drugi dzień szkolenia został w całości poświęcony praktycznym aspektom wykorzystania narzędzi ICT (Information and Communication Technologies) w pracy z uczniami. Organizatorzy podkreślili, że kompetencje cyfrowe stanowią jedną z kluczowych kompetencji zalecanych przez Unię Europejską i są fundamentem funkcjonowania młodych ludzi w społeczeństwie informacyjnym.

Szkolenie miało na celu:

• zapoznanie uczestników z nowoczesnymi aplikacjami wspierającymi proces nauczania,

• pokazanie sposobów integrowania technologii cyfrowych z programem nauczania,

• rozwijanie umiejętności nauczycieli w zakresie tworzenia i udostępniania treści edukacyjnych online,

• omówienie zagadnień bezpieczeństwa cyfrowego i etyki korzystania z sieci.

Dużą część programu zajęły warsztaty, w trakcie których uczestnicy testowali popularne aplikacje i platformy:

• narzędzia do współpracy online (np. Neardpod) umożliwiające pracę zespołową w czasie rzeczywistym,

• programy do tworzenia interaktywnych quizów i gier dydaktycznych (np. Edpuzzle),

• platformy e-learningowe wspierające proces nauczania na odległość,

• aplikacje rozwijające kreatywność uczniów (np. Gama).

Szkoleniowiec kład nacisk na praktyczne wykorzystanie aplikacji – nie jako dodatku, lecz jako integralnego elementu procesu dydaktycznego, który aktywizuje uczniów i sprzyja rozwijaniu ich kompetencji kluczowych.

Jednym z istotnych tematów była zmiana roli nauczyciela we współczesnej szkole. Dzięki technologiom ICT nauczyciel staje się nie tylko przekazicielem wiedzy, ale także moderatorem, przewodnikiem i inspiratorem w procesie uczenia się. Zwrócono uwagę, że technologia sama w sobie nie gwarantuje sukcesu – kluczowe jest świadome i metodyczne jej wykorzystywanie.

Uczestnicy zgodnie podkreślali, że drugi dzień szkolenia dostarczył im nie tylko wiedzy, ale przede wszystkim konkretnych narzędzi i pomysłów, które mogą od razu wykorzystać w swojej codziennej pracy. 

Drugi dzień szkolenia pokazał, że cyfrowa transformacja edukacji to nie przyszłość, lecz teraźniejszość. Umiejętne wykorzystanie ICT nie tylko podnosi atrakcyjność zajęć, ale przede wszystkim rozwija u uczniów krytyczne myślenie, współpracę i kreatywność – kompetencje, które są niezbędne w dynamicznie zmieniającym się świecie.

Trzeci dzień miał charakter warsztatów praktycznych, podczas których nauczyciele mogli bezpośrednio zapoznać się z aplikacjami wspierającymi rozwój twórczości, kreatywności oraz kompetencji cyfrowych uczniów. Ćwiczenia obejmowały:

• Suno – aplikację do generowania muzyki i dźwięków, która pozwala uczniom tworzyć własne podkłady muzyczne, rozwijając przy tym wyobraźnię i kompetencje artystyczne.

• CapCut – program do edycji wideo, dzięki któremu uczestnicy tworzyli krótkie filmy edukacyjne i projekty multimedialne. Dyskutowano o możliwościach wykorzystania nagrań w pracy projektowej oraz dokumentowaniu osiągnięć uczniów.

• Chrome Music Lab – interaktywne narzędzie do nauki muzyki, łączące elementy zabawy i doświadczeń z dźwiękiem, świetnie sprawdzające się w pracy z uczniami młodszymi i starszymi.

• StoryJumper – aplikację do tworzenia cyfrowych książeczek, w której uczestnicy samodzielnie projektowali interaktywne historie, łącząc tekst, obraz i narrację dźwiękową.

Dzień trzeci podkreślił znaczenie edukacji poprzez tworzenie. Nauczyciele zgodnie zauważyli, że narzędzia te nie tylko aktywizują uczniów, ale także pozwalają na łączenie przedmiotów humanistycznych, artystycznych i ścisłych, wspierając rozwój kompetencji interdyscyplinarnych.

Czwarty dzień koncentrował się na aplikacjach, które wzmacniają umiejętność współpracy, kreatywnego myślenia i prezentacji efektów pracy. Wśród testowanych narzędzi znalazły się:

• Storyboardthat – aplikacja do tworzenia komiksów i storyboardów, doskonale nadająca się do pracy nad narracją, rozwijania umiejętności językowych oraz analiz literackich.

• Bookcreator – intuicyjna platforma do tworzenia cyfrowych książek, w której uczniowie mogą łączyć tekst, obraz, wideo i dźwięk, tworząc w pełni multimedialne publikacje.

• Genially – narzędzie do projektowania interaktywnych prezentacji, quizów i infografik. Uczestnicy szkolenia szczególnie docenili jego potencjał w przygotowywaniu atrakcyjnych materiałów dydaktycznych.

• Sampleshow – aplikacja do prezentowania projektów multimedialnych, która ułatwia uczniom i nauczycielom udostępnianie efektów swojej pracy w nowoczesnej formie.

• Padlet – cyfrowa tablica do pracy grupowej, umożliwiająca wymianę pomysłów, organizowanie materiałów i prowadzenie dyskusji w czasie rzeczywistym.

• Coggle – narzędzie do tworzenia map myśli, świetnie sprawdzające się w planowaniu projektów, notowaniu pomysłów oraz porządkowaniu wiedzy w sposób graficzny.

W trakcie warsztatów uczestnicy w grupach tworzyli własne projekty edukacyjne z wykorzystaniem tych aplikacji – od interaktywnych lekcji historii, przez książki ilustrujące wydarzenia literackie, aż po mapy myśli planujące działania w ramach szkolnych projektów.
Szkoleniowiec podkreślał, że narzędzia te sprzyjają rozwijaniu kompetencji społecznych i obywatelskich, ponieważ wymagają od uczniów pracy zespołowej, negocjacji oraz wspólnego podejmowania decyzji. Z kolei możliwość tworzenia atrakcyjnych wizualnie materiałów zwiększa motywację uczniów i pozwala na personalizację procesu nauki.

Po czterech dniach intensywnych warsztatów i pracy z nowoczesnymi aplikacjami, uczestnicy szkolenia wzięli udział w wycieczce edukacyjnej po Brukseli. Celem tego punktu programu było nie tylko zwiedzanie stolicy Belgii, ale także poznanie jej znaczenia jako centrum politycznego i kulturalnego Unii Europejskiej.

Podczas spaceru z przewodnikiem uczestnicy mieli okazję zobaczyć najważniejsze miejsca, w tym:

• Grand Place – wpisany na listę UNESCO rynek główny, będący wizytówką miasta,

• Atomium – symbol nowoczesności i innowacyjności Europy,

• Parlament Europejski i siedziby instytucji unijnych – miejsca, które są sercem politycznym UE i podkreślają znaczenie integracji europejskiej,

• zabytkowe dzielnice Brukseli, gdzie nowoczesność przeplata się z bogatą historią miasta.

Przewodnik przybliżył uczestnikom historię stolicy Belgii, rolę instytucji unijnych oraz znaczenie wielokulturowości w budowaniu wspólnej tożsamości europejskiej.

Wycieczka była nie tylko okazją do integracji uczestników, ale także wartościowym elementem edukacyjnym. Wizyta w instytucjach europejskich pozwoliła lepiej zrozumieć kontekst badań kompetencji kluczowych oraz znaczenie kształcenia młodzieży w duchu otwartości, współpracy i aktywnego obywatelstwa.

Ostatni dzień spotkania miał charakter podsumowujący. Uczestnicy wzięli udział w sesji refleksyjnej, podczas której omówiono najważniejsze wnioski z czterech dni intensywnej pracy warsztatowej oraz wycieczki edukacyjnej po Brukseli. Szkoleniowiec zwrócił uwagę na:

• znaczenie kompetencji kluczowych w edukacji,

• rolę technologii ICT w motywowaniu uczniów i rozwijaniu ich kreatywności,

• wartość współpracy międzynarodowej i wymiany dobrych praktyk,

• potrzebę ciągłego doskonalenia zawodowego nauczycieli.

Kulminacyjnym punktem dnia było uroczyste rozdanie certyfikatów uczestnikom szkolenia. Każdy z nauczycieli otrzymał imienny dokument potwierdzający udział w programie oraz zdobycie nowych umiejętności. Certyfikaty stanowiły nie tylko formalne potwierdzenie zdobytej wiedzy, ale również symbol uznania za zaangażowanie i aktywność podczas całego tygodnia.

Spotkanie zakończyło się wspólną rozmową i wymianą doświadczeń, a także deklaracją kontynuacji współpracy i wdrażania poznanych metod w praktyce szkolnej.